Hoogbegaafdenonderwijs

Voltijd HB- onderwijs Twickel

Vanaf 2016 kunnen hoogbegaafde kinderen terecht op Twickel waar wij speciaal voor hen onderwijs op maat aanbieden. Voor veel kinderen uit Hoofddorp, Nieuw- Vennep. Aalsmeer, Haarlem, de bollenstreek maar ook van verder weg, is dit al een fijne oplossing gebleken.

Ons hoogbegaafdenonderwijs in het kort

Hoogbegaafdheid houdt meer in dan alleen een hoog IQ. Bij een IQ van minimaal 130, gecombineerd met een hoge mate van creativiteit en doorzettingsvermogen kun je spreken over hoogbegaafdheid. Veel hoogbegaafde kinderen beschikken wel over dat hoge IQ, maar moeten leren hun creativiteit en doorzettingsvermogen te herkennen en te ontwikkelen. Leren zij dit niet, dan is de kans op onderpresteren hoog.

Scholen beschikken niet altijd over voldoende kennis en/of begeleidingstijd om hoogbegaafde kinderen voldoende uit te dagen op hun niveau. Gevolg hiervan kan zijn dat zij niet leren leren, zich vervelen en uiteindelijk gedemotiveerd raken. Onderpresteren leidt vaak tot problemen, frustraties, gedragsproblemen en soms zelfs tot depressie. Hoogbegaafde kinderen worden vaak niet begrepen en kunnen hierdoor in een sociaal isolement raken. Om deze kinderen op de juiste manier te begeleiden en te leren omgaan met hun talent is aangepast onderwijs noodzakelijk. Onze HB- groepen zijn onderdeel van Twickel. De kinderen van alle groepen ontmoeten elkaar tijdens buitenspelen, culturele activiteiten en gezamenlijke projecten.

Inhoud van ons onderwijs

De groepen zijn kleiner zodat de leerkracht iedere leerling beter kan begeleiden. We werken met maximaal 18 leerlingen in een groep en de combinatiegroep bestaat uit niet meer dan twee leerjaren. In de reguliere vakken wordt gewerkt volgens de kerndoelen waarbij de leerlijnen gevolgd worden. De kinderen krijgen de leerstof compact aangeboden omdat veelvuldig inoefenen over het algemeen niet nodig is. Naast dit compacte aanbod krijgen de kinderen verrijkingsstof aangeboden. Op Twickel zijn wij geen voorstander van versnellen. Dit om te voorkomen dat kinderen op zeer jonge leeftijd doorstromen naar het Voortgezet Onderwijs. Hierbij blijven we wel kijken naar wat het beste is voor het kind. We maken het grootste verschil door te werken met projecten, creatief denken en leren leren.

Onderwijs op maat?

We geven op Twickel geen individueel onderwijs. De differentiatie vindt plaats op het gebied van de leerstof en aanpak. Ons onderwijsaanbod is gericht op leren en dat betekent dat er momenten van frustratie kunnen optreden. We helpen de kinderen door deze situaties heen, om hen naar hun volgende leerstap te brengen.

Voorbeelden van verrijkend aanbod

Een kijkje in ons verrijkend en verdiepend aanbod

Projectmatig werken

Thema politiek

We hebben dit thema samen met de kinderen van groep 5/6, 7 en 8 aangepakt en gewerkt aan verschillende kennis- en vaardigheidsdoelen. Zo stonden het ontdekken van de inhoud en standpunten van een politieke partij, eigenschappen van een democratie, leren debatteren en het coöperatief samenwerken als voornaamste doelen op het programma.
We trappen het project af met verkennen van eigen kennis over dit onderwerp en leren tijdens deze eerste fase van elkaar. Vervolgens verdiept iedereen zich in een politieke partij en maakt daar een korte presentatie van die in een klein groepje aan elkaar gepresenteerd wordt.
De fase van verkennen wordt opgevolgd door een creatieve samenwerkingsopdracht. Ieder groepje combineert de overeenkomsten van de partij en maakt hier één hoed van. Deze opdracht doet een groot beroep op samenwerken, creativiteit en ruimtelijk inzicht.

Tijdens een gastles hebben de kinderen leren debatteren aan de hand van een aantal stellingen. In de opstelling van het Lagerhuis hebben zij debat gevoerd, maar op basis van de opgedane kennis starten de kinderen met het bedenken van een eigen politieke partij. Ze bedenken met elkaar de standpunten, een naam en een slogan en verwerken dit in een muurkrant. De muurkrant wordt gepresenteerd tijdens het bezoek aan het raadhuis van Hoofddorp.

De wethouder en raadsleden ontvangen ons in de raadszaal waar de kinderen vragen mogen stellen aan de wethouder van onderwijs. Tot slot mogen de kinderen plaatsnemen op de zetels van de raadsleden en hun eigen partij vertegenwoordigen.

Ondernemend leren

Thema Feesten en tradities

Tijdens de feestmaand van het jaar gaan we aan de slag met het thema ‘Feesten en tradities. De kinderen maken kennis met allerlei tradities die plaatsvinden ergens op onze wereldbol. We beginnen dichtbij huis en ieder kind neemt iets mee wat binnen een familie als traditie beschouwd kan worden. Op deze manier leren kinderen elkaar beter kennen.
Vervolgens duikt iedereen in een traditie en presenteert de opgedane kennis aan elkaar. Op deze manier leren de kinderen presenteren en naar elkaar luisteren. De informatie wordt verwerkt op een placemat.

Tijdens de tweede fase van het thema gaan we aan de slag met ondernemend leren. Het verzorgen van een restaurant is het einddoel. Voordat we dat met elkaar hebben bewerkstelligd, moeten we nog een paar stappen maken.
Om een restaurant te kunnen draaien hebben we koks, bediening en een vormgeversteam nodig. De kinderen leren hoe zij een sollicitatiebrief moeten schrijven en kiezen uit waar ze willen gaan werken. Vol overgave gaat iedereen aan de slag en de brieven zien er stuk voor stuk keurig netjes en heel professioneel uit.

Nadat iedereen een plekje heeft gekregen, worden zij opgeleid door een grafisch vormgever of een kok of door bedienend personeel in een restaurant. De teams werken hard en helpen elkaar met het vervullen van de taak. Er moeten concessies gedaan worden, nieuwe technieken geleerd worden en de taken moeten goed verdeeld zijn en blijven.

Ieder kind nodigt een gast uit en bereidt zich voor op de dag.

Op donderdagmiddag is het zover, de hal is omgetoverd tot een sfeervol restaurant, de garderobe is ingericht, de hapjes zijn bereid, alles en iedereen ziet er tiptop uit.
De gasten worden hartelijk ontvangen en netjes naar hun plaats gebracht. Zij worden verwend met lekkere hapjes en vermaakt door livemuziek, zang en dans. Voor de bediening is het hard werken om alle hapjes en drankjes bij de gasten te krijgen. Natuurlijk is het heel spannend en soms een beetje stressvol, maar na deze intensieve klus kan iedereen alleen maar heel trost zijn op alle inspanningen van zichzelf en van elkaar!

Onderzoekend leren

Het pepernotenonderzoek

We hebben onder andere een uitgebreid pepernotenonderzoek gedaan, waarbij ieder groepje zijn eigen onderzoeksvraag heeft bepaald en uitgewerkt. We hebben geleerd waaruit een goede onderzoeksvraag moet bestaan, en het onderzoek ook daadwerkelijk uitgevoerd. Hiervoor moeten de kinderen planmatig handelen.


Verrijkend onderwijs

Tijdens de projecten laten we de kinderen kennismaken met de wereld om hen heen. We vinden het belangrijk dat de kinderen kennis opdoen, keuzes kunnen maken en er mogelijkheid is tot creëren.
Delen met elkaar, vormt een vast onderdeel tijdens deze werkvorm. We leren de kinderen met elkaar samenwerken, plannen maken binnen een bepaalde tijd en doelgericht werken.
We hebben hierbij aandacht voor het leren om te leren. Wanneer kennis je vaak komt ‘aanwaaien’ valt het niet altijd mee om je ergens in vast te bijten, ook wanneer het onderwerp je een keer niet direct aanspreekt. Daar helpen we de kinderen dan ook bij. In hun latere leven zullen ze zich immers ook wel eens moeten verdiepen in zaken die op het eerste instantie niet hun interesse hebben.

Sociaal emotionele ontwikkeling

We besteden veel aandacht aan de sociaal emotionele ontwikkeling van de kinderen . We vinden het belangrijk dat de kinderen hun hoogbegaafdheid begrijpen en er mee om kunnen gaan. Het kan voorkomen dat kinderen worstelen met verwachtingen van zichzelf en van de omgeving. Inzicht geven in hoe gedachten tot stand komen en wat voor invloed dit heeft op het handelen, vinden wij noodzakelijk.

Ook begeleiden we kinderen bij het leren leren. Wanneer kinderen niet gewend zijn om zich in te spannen en nieuwe dingen te leren, kan het zijn dat ze niet echt geleerd hebben om door te bijten. Wij begrijpen de strategieën die de kinderen op deze momenten inzetten en helpen hen naar de volgende stap in hun ontwikkeling. We doen dit door met hen in gesprek te gaan, duidelijk te zijn in onze verwachtingen en aan te sluiten bij de ontwikkeling van het kind.

Financiering onderwijs

HB onderwijs is voor veel hoogbegaafde kinderen essentieel. Toch erkent de overheid deze speciale vorm van onderwijs nog altijd niet als ‘speciaal onderwijs’ en daarom wordt Voltijd HB- onderwijs ook niet als zodanig bekostigd.

HB-onderwijs is erg duur, omdat er wordt gewerkt in relatief kleine klassen (maximaal 18 leerlingen). Ons bestuur heeft er voor gekozen te investeren in het HB onderwijs, waardoor wij kunnen blijven bestaan.

Plaatsing van kinderen

Wij bieden voltijd HB-onderwijs van groep 4 t/m groep 8. De groepen zijn ingedeeld in een combinatie 4/5, en aparte groepen 6, 7 en 8.

We hanteren een groepsgrootte van rond de 18 leerlingen. Daarin kijken we per groep of een uitzondering naar 19 of 20 leerlingen mogelijk is.

Wanneer er een wachtlijst is voor een bepaalde groep kunt u uw kind op de wachtlijst laten plaatsen. We vragen u dan om de benodigde gegevens om een eerste inschatting te kunnen maken of wij uw kind een passende plek kunnen bieden.

Broertjes en zusjes van onze leerlingen hebben voorrang, maar hiervoor geldt wel dezelfde intakeprocedure als voor alle kinderen.

Procedure aanmelding

Op Twickel hanteren we een zorgvuldige intakeprocedure.

Om te bepalen of OBS Twickel een passende plek kan bieden aan een kind, kijken we naar een totaal van hoogbegaafdheidskenmerken. Naast een hoog IQ, kijken we daarom ook naar kenmerken als: creatief denken, intense beleving van emoties, grote leerhonger, groot rechtvaardigheidsgevoel en een kritische houding (zie afbeelding 1 voor overzicht HB-kenmerken).

Criteria voor toelating:

  • Uit psychodiagnostisch onderzoek blijkt dat er sprake is van functioneren op hoogbegaafd niveau. Leidraad hierbij is een TIQ van 130 (of een score van 130 of hoger op de primaire indexen van de intelligentietest (Verbaal Begrip, Visueel Ruimtelijk en Fluïde Redeneren).
  • Hoogbegaafdheid is meer dan alleen een hoog IQ. Kinderen met een score onder de 130 worden daarom niet direct afgewezen wanneer uit andere kenmerken blijkt dat er sprake is van hoogbegaafd functioneren. Beoordeling wordt gedaan door onze orthopedagoog.
  • Er is sprake (geweest) van HB-zijnskenmerken (zie afbeelding 1). Ook als deze zijnskenmerken door omstandigheden naar de achtergrond zijn verdwenen.
  • Er is geen sprake van een bijkomende diagnose voor externaliserend gedrag dat op de voorgrond staat.
Afbeelding 1: (zijns)kenmerken van hoogbegaafdheid

Kinderen met ernstige gedragsproblematiek of dubbel bijzondere kinderen, kunnen wij niet plaatsen. De begeleidingsbehoefte van deze kinderen vraagt meer dan wij kunnen bieden binnen het aangeboden (regulier) onderwijs in onze HB groepen.

Om voor plaatsing in een HB groep op Twickel in aanmerking te komen, is een gedegen intelligentieonderzoek essentieel. Het onderzoek mag niet ouder dan 2 jaar zijn. Er zijn veel bureaus, psychologen en orthopedagogen die dergelijke onderzoeken afnemen. U bent als ouder vrij om hierin zelf een keuze te maken. Heeft u nog geen onderzoek uit laten voeren of ziet u door de bomen het bos niet, dan kunnen wij u op basis van onze ervaringen vrijblijvend adviseren.

De eerste stap: oriëntatie en rondleiding

Blijkt dat uw kind aan onze toelatingscriteria voldoet en overweegt u een overstap naar Twickel, dan kunt u contact opnemen met de school (023-5654960) om een afspraak voor een vrijblijvend oriëntatiegesprek te maken. Dit gesprek wordt gevoerd met de directeur.

In dit kennismakingsgesprek wordt verteld hoe het specifieke onderwijs door ons wordt vormgegeven en is aandacht voor een aantal praktische zaken. Daarnaast krijgt u een rondleiding.

Natuurlijk kunt u ook al uw vragen stellen. De afspraak wordt gemaakt onder lestijd, zodat u ook een beeld krijgt van de sfeer op Twickel en de activiteit in de klassen.

De tweede stap: aanmelden

Bent u na de oriëntatie nog enthousiast, dan kunt u uw kind aanmelden voor onze wachtlijst. We vragen u dan een vragenlijst in te vullen, waarna uw kind op de wachtlijst wordt geplaatst. U wordt geïnformeerd of er plek is in de betreffende groep.

De derde stap: onderzoeksrapport toesturen

Wanneer u na het kennismakingsgesprek besluit de intakeprocedure voor plaatsing op Twickel te willen starten, stuurt u (een kopie van) het onderzoeksrapport toe. Dat kan via e-mail (twickel@sopoh.nl) of per post. Natuurlijk kunt u het verslag ook afgeven tijdens het kennismakingsgesprek, of daarvoor al mailen naar school. De school gaat uiteraard zorgvuldig en vertrouwelijk met de informatie om.

De vierde stap: kennismakingsdag voor de leerlingen

In de tweede helft van het schooljaar zal er een kennismakingsmiddag worden georganiseerd. Uw zoon of dochter wordt uitgenodigd om te komen proeven van ons voltijd HB-onderwijs. Zo kan een leerling zelf een beeld krijgen van de school, en kunnen wij de leerlingen observeren.

De vijfde stap: oriëntatie en onderzoek door de school

Als school willen wij natuurlijk een helder beeld krijgen van uw kind. Van de achtergronden, van het functioneren op de huidige school, van persoonskenmerken en van de intelligentie. De intern begeleider en de directeur bestuderen het onderzoeksverslag. Mochten er vragen zijn, dan volgt een gesprek met ouders. Ook zal een ontmoeting tussen kind en intern begeleider plaatsvinden. Dit gesprek is er op gericht elkaar te leren kennen, de leerbehoefte van het kind in kaart te brengen en zicht te krijgen op het zelfbeeld van het kind.

De intern begeleider zal (in overleg met u) contact opnemen met de huidige school van uw kind. Ook contact met de onderzoeker (bijvoorbeeld orthopedagoog) behoort tot de mogelijkheden. Altijd na overleg en met toestemming van de ouders.

De zesde stap: besluitvorming

Wanneer uit bovenstaande stappen blijkt dat uw kind in aanmerking komt voor een plaats op onze school, zullen wij u een positief besluit toekennen. Alleen wanneer alle partijen het er over eens zijn dat de HB groep de goede plaats voor uw kind zal zijn, kan tot inschrijving worden overgegaan.

De beslissing of uw kind wel of niet wordt toegelaten ligt bij de directeur van de school, op advies van de leerkrachten en de orthopedagoog. Wanneer uw kind wordt toegelaten op onze school, worden afspraken met u en uw kind gemaakt over het moment van instromen. U wordt dan uitgenodigd voor een startgesprek met de leerkracht van de groep waar uw kind in zal komen.